Khi còn là sinh viên ngồi trên ghế nhà trường, bạn không ngừng than vãn về tần suất học, giảng viên, môn học nhàm chán, muốn được mau chóng ra trường. Ra trường rồi mới thấy, khoảng thời gian còn ở trường học là thời điểm may mắn nhất. Đường đời tràn ngập hố hang, ánh nhìn mờ mịt, bị chông chênh giữa những quyết định của bản thân, mất phương hướng với những hoài bão trong tương lai.

1. Bốn năm đại học (chọn hạt giống) - 18 đến 22 tuổi.

Nhớ lại cái cảm giác lúc mình biết tin đã đậu đại học mình mong muốn thật hứng khởi, đầy tự hào, vui đến nỗi quên ăn mà chạy đi khoe với ba mẹ. Niềm vui hân hoan lan tỏa, ai cũng hãnh diện và tự hào.

Bước vào cửa giảng đường, anh chị khóa trên bảo "đại học là học đại mà" chỉ học qua loa cho qua môn thôi, cứ chơi đi, thi lại, học lại là chuyện thường ở huyện. Đi học trễ, nghỉ học luôn, rồi chơi game, nợ môn, thi lại, thiếu tín chỉ, ngồi chờ chầu chực để đợi đăng kí môn,... Vật vã lắm thế rồi cũng được tốt nghiệp như người ta.

Cách đây 5 năm thì học đại học là cái gì đó cao siêu lắm. Ai mà đậu đại học mà oai lắm cơ đấy. Còn thời bây giờ, nộp học bạ, xét điểm, người người học đại học, nhà nhà cho con đi học đại học. Nhiều lúc không cần phải nỗ lực gì vẫn vào được giảng đường đại học. Rồi tốt nghiệp ra trường, tương lai mù mịt, không biết làm gì tiếp theo. Và cả 4 năm ấy cũng không tích lũy được gì, ra xã hội cũng không biết mình có thể làm được gì.

Nhưng nói đi thì cũng nói lại, cũng một phần do sự lơ đễnh, chểnh mảng của người học. Nhìn lại, quy trình đào tạo của những trường đại học bây giờ có phần lạc hậu, giảng dạy thì điểm danh nói suông cho xong nhiệm vụ để còn chạy tiết trường khác, học thì tiếp thu không vào vì kiến thức quá thô, quá cũ dễ gây ác cảm với sinh viên. Như vậy, chẳng khác gì học phổ thông, thậm chí còn tệ hơn, ít ra phổ thông còn được thi cử thường xuyên, kiểm tra miệng, chép phạt hay là được sự quan tâm từ giáo viên, gia đình hơn.

Do cốt lõi từ hệ thống giáo dục không được sửa đổi và thay đổi theo hiện đại từ các nước bạn, do chạy theo bệnh thành tích mà trường đại học mọc lên còn nhanh hơn cả lòng người thay đổi. Tất cả quy chung lại đã cướp đi cái mà đúng ra đại học là như thế nào. Thì hỏi làm sao có thể nâng tầm đại học cao hơn phổ thông được. Tội cho mấy bạn sinh viên nhất, lỗi từ bản thân không làm chủ được bản thân nên cần học và rèn gì, lỗi từ nhà trường không quan tâm theo sát hướng dẫn.

2. Bốn năm sau (gieo mầm) - 22 đến 26 tuổi.

Bước đầu của sự khó khăn, thất bại. Đầu tiên tạo CV làm việc mà không biết bản thân muốn làm gì, thích gì, điểm mạnh, điểm yếu và mình có kiến thức về mảng nào. Có khi còn không dám ghi vào nguyện vọng được làm đúng ngành mình học ra, vì tốt nghiệp xong không biết ngành mình ra làm gì nữa.

Ngày đầu tiên đi làm, còn mang theo cái thói "ngông cuồng" của một cử nhân kinh tế với cái bằng giỏi. Đi làm rồi mới thấy vất vả hơn mình nghĩ. Sếp la, đồng nghiệp không ưa mình, công việc không biết gì. Làm sai việc, làm thêm giờ, đi làm phải đúng giờ mặc kệ thời tiết. Nhưng nếu bạn biết chân được đến đây để hiểu nó như nào là một bước khởi đầu tốt rồi. Có nhiều người còn không dám bước. Cứ "ủ" tấm bằng cử nhân rồi ngồi đó đợi các công ty mời về làm hoặc vẫn đang cố tìm một công ty của tập đoàn đa quốc gia, lương cao ngất ngưởng, đi du lịch nước ngoài nhiều lần trong năm,...

Lao đao từ sau khi ra trường, nhảy việc mỗi năm một chỗ. Chuyên môn không có, kỹ năng không vững, thất nghiệp. Bạn rơi vào khủng hoảng, stress, lo lắng, bất lực với cuộc sống. Nhìn xung quanh đâu đâu bạn bè cùng trang lứa đều có cuộc sống thật bằng phẳng.

Nhưng đừng lo lắng, ai cũng có lúc thăng lúc trầm, lúc khó khăn như vậy mới cố gắng phấn đấu để đi tiếp, để khôn ra. Có những trẻ em mồ côi, không cha mẹ, những cụ ông, cụ bà lớn tuổi phải cúi thấp người đi bán vé số. Những người phải mưu sinh bằng một cơ thể không lành lặn, hoặc không hề có gia đình nương tựa phía sau. Họ còn có thể tự vượt lên nghịch cảnh, còn mình lành lặn, điều kiện tốt, được học đại học lại dễ dàng buông bỏ như vậy.

Không ai là không trải qua khó khăn cả. Bạn thấy một người thành công nhưng không thấy được họ đã cố gắng như thế nào. Vì vậy, hãy hành động đi, nhưng hãy hành động một cách khôn ngoan. Phải học cách đề ra mục tiêu và hành động để đạt được mục tiêu đó.

3. 4 năm chạy nước rút (đâm chồi và phát triển) - 26 đến 30 tuổi

Đây cũng có thể xem là khoảng thời gian bạn sửa sai. Khi đã có những trải nghiệm nhất định,vướng không ít những khó khăn, thất bại rồi. Đây là lúc bạn phải đề ra những phương pháp mới, có thể tốt hơn, có thể tệ hơn

Có những bạn gieo được những mầm giống tốt thì giai đoạn này đúng là phát triển hơn. Còn những bạn giao không được giống tốt thì hãy gieo lại lần nữa. Chậm một chút còn hơn là mất tất cả.

Thành công có thể đến sớm hay đến muộn, không ai giống ai cả. Có những người đàn ông thành công ở tuổi 30, có những người tuổi 40, thậm chí đến 50 tuổi mới thành công. Không chỉ vậy, quan điểm về thành công cũng khác nhau. Có những người muốn bình yên cuộc sống, công việc ổn định, gia đình hạnh phúc là thành công. Có những người muốn được giàu có, muốn thành ông này bà kia thì mới gọi là thành công. Có người chỉ cần được sống là thành công.

Tôi ơi! Đừng ngại khó, ngại khổ cứ cố gắng đi, sai thì sửa. Cố lên!